ارگ علاء در 9 كيلومتري جنوب شرقي سمنان و كنار جاده سمنان به پايگاه هوايي در بخش علاء واقع شده است و يكي از آثار تاريخي اواسط قاجاريه به شمار مي‌رود كه به ثبت آثار تاريخي رسيده است.

حدوده ارگ سلطنتي كه « ‏كهن دژ»» نيز ناميده مي شود، در وسط شهر سلطانيه باابعاد 450*450 متر و در زميني به مساحت تقريبي 20‏هكتار واقع شده است. اين محدوده از دو بخش خندق و حصار تشكيل يافته است. حدفاصل خندق وحصار(حداقل در جبهه جنوبي) پهنه اي به عرض 17 ‏متر و طول 30تا40 متر مي باشد و ارگ سلطنتي در ميان حصار، قرار گرفته است. اين مجموعه به شكل مستطيلي با ابعاد315*295 متر، از سنگ سبزتراشيده همراه با16 برج و يك دروازه بسيار زيبا ساخته شده است. در حال حاضر، ارتفاع متوسط حصار 7 ‏متر است و قسمتي از آن در زير خاك قرار دارد. اين ديوار عظيم، در پي خود، يك پيش آمدگي به عنوان ازاره تزئيني دارد و چهار برج با قطر55/17 متر در گرداگرد آن شناسايي شده است. موثق ترين منبعي كه ارتفاع حصار را تعيين كرده، طرح « ‏سر رابرت كرپرتر » است. وي برج شمال غربي را به ارتفاع 40فوت و عرض 12 ‏فوت اندازه گيري نموده و طرح شماتيك جالبي از آن تهيه كرده است. درطرح مذبور، 17 رديف سنگ چين قابل تشخيص است كه هر رديف آن حدود50 سانتي متر ارتفاع دارد.اگر ‏ارتفاع سنگ چين رديف مربوط به جان پناه برج را دو برابر رديف هاي زيرين در نظر بگيريم، ارتفاع برج شمالي معادل 9متر بوده است. ‏قلعه سلطانيه، آثار ارزشمندي از معماري و شهرسازي دوران مغول را در خود، جاي داده است. به طوري كه در متن هاي تاريخي آمده است، اين قلعه داراي عناصر شهري گوناگوني بوده است. ‏جالب ترين عنصر شهري ارگ سلطانيه، مجموعه اي معروف به «ابواب البر» است. اين مجموعه شامل مدرسه، داراشفاء، دارالضيافه، دارالسياده، خانقاه، دارالكتاب، بيت القانون، ديوانخانه اي به نام كرياس، مسجد جامع و بالاخره آرامگاه سلطنتي با موقوفات بسيار و مديريت ويژه بوده است و خواجه رشيدالدين فضل الله نيز نايب التوليه آن بوده است. ‏بررسي هاي باستان شناسي، مطالعه متن هاي تاريخي و شواهد عيني گوياي اين حقيقت اند كه شهر سلطانيه در اوايل قرن هشتم هجري قمري يكي از شهرهاي بسيار مهم كشور بوده است: اما به دلايل سياسي، فرهنگي، اقتصادي و جغرافيايي، پس از مرگ اولجايتو و ابوسعيد بهادر،كه همراه با فرو پاشي پايه هاي حكومتي مغول در ايران بود، شهر سلطانيه نيز متروك و متلاشي شد. هم اكنون قسمت اعظم اين شهر تاريخي كه يك مجموعه معماري و سندي مهم از شهرسازي در دوران مغول است، در خاك مدفون شده است. از آثار اين شهر عظيم تنها سه بناي مجموعه تاريخي چلبي اوغلي، بقعه ملاحسن كاشاني و گنبد سلطانيه باقي مانده است.
آدرس : در وسط شهر سلطانيه

اين ارگ داراي ساختمانها و زيرزمين هاي متعدد بوده و در اطراف آن برجهاي دفاعي وجود داشته كه يكي از برجهاي آن مشهور به برج نادر ميرزا بوده است. اين نام به اسارت نادر ميرزا يكي از شاهزادگان زند؛ حاكم مشهد به دست امير محمدخان عرب زنگوبي اشاره دارد. مشهور است اين ارگ راههاي زيرزميني بزرگي به خارج از قلعه شهر داشته كه سواري با اسب از داخل آنها عبور مي‌كرده است. در زلزله سال 1357 ساختمانهاي آن ويران شده و فعلا به همان صورت دست نخورده باقي مانده است

مجموعه تاريخي ارگ تهران، ده هزارمين اثر ثبت شده در فهرست آثار تاريخي كشور است كه حافظه نيرومندي از گذشته تاريخي تهران محسوب مي شود. بر اساس شواهد تاريخي افغان ها پس از تصرف تهران در سمت شمال اين محوطه پلي ساختند كه در مقابل آن دروازه اي احداث شد كه آن را ارگ ناميدند. در زمان آغا محمد خان قاجار، ارگ تقريباً در شمال تهران قديم قرار داشت و يك طرف آن به حصار شهر و طرف ديگرش متصل به شهر بود اما در سال هاي بعد و با توسعه شهر تهران و ايجاد خيابان هاي جديد، ارگ در نقطه مركزي تهران قرار گرفت.

ارگ تهران و بعضي از ساختمان هاي داخل آن يادگار دوره صفويه است. محدوده اين محله در انطباق با بافت فعلي شهر تهران از شمال به ميدان و خيابان امام خميني (ره)، از شرق به خيابان ناصر خسرو، از غرب به خيابان خيام و از جنوب به خيابان پانزده خرداد محدود مي شود. طول اين محله از شمال به جنوب حدود ۹۰۰ متر و از غرب به شرق نزديك ۵۰۰ متر است كه وسعتي حدود ۴۵ هكتار را در بر مي گيرد.

ارگ ، اين محله قديمي پايتخت، در گذشته اي نه چندان دور وسعت محدودي داشت. پيش از اين و در سال هايي نه چندان دور حدود ارگ تهران از شرق به محله عودلاجان، از جنوب به محله بازار و سنگلج، از غرب به محله سنگلج و از شمال به اراضي بيرون شهر محدود مي شد. در حقيقت وسعت اين محدوده از ابتداي شكل گيري، تا سال ۱۲۸۵ هجري قمري كه ميدان توپخانه جديد در اراضي شمالي تهران قديم شكل گرفت، ثابت ماند و در اين سال به واسطه ايجاد ميدان توپخانه جديد و احداث خيابان شرقي _ غربي باغ شاه، اراضي محله ارگ در ضلع شمالي گسترش يافت و منطبق بر خيابان و ميدان امام خميني فعلي شد. اين محدوده هم اكنون حدود ۴۵ هكتار وسعت دارد.

نخستين تغييراتي كه به واسطه شهرنشيني و توسعه شهري در محدوده ارگ تهران آغاز شد به نيمه دوم قرن سيزدهم هجري قمري باز مي گردد. نخستين طرح سامان دهي بافت شهري تهران در اين محدوده، با پر كردن خندق هاي اطراف آن و احداث خيابان هاي جديد آغاز شد و به تدريج سبك هاي جديد معماري در كاخ هاي اطراف ارگ رونق پيدا كرد و اين محل كه يادگار دوره صفويه است، تغيير شكل يافت. محله ارگ تهران حافظه تاريخي قوي براي ثبت رويدادهاي گذشته ايران بوده است.

بر اساس مستندات تاريخي، دارالفنون نخستين مدرسه علوم جديد، در اين محل تاسيس و نخستين پارك عمومي تهران نيز در اين محدوده ساخته شد.

شمس العماره كه زماني مرتفع ترين ساختمان تهران بود، در محله ارگ استوار شد و نخستين موزه عمومي تهران و نيز تكيه دولت مهم ترين بناي مذهبي شهر نيز در اين محدوده استقرار يافت. بر همين اساس ارگ تهران مهم ترين محله تهران قديم محسوب مي شد كه مجموعه اي از دستگاه ها و ارگان هاي مهم دولتي را در خود جاي داده بود. امروزه اما از خيل خاطرات گذشته ارگ تهران، جز چند عكس، چند نام و تعداد محدودي ساختمان كه در مجموعه كاخ گلستان قرار گرفته، ردي باقي نمانده است.

بر اساس شواهد و مدارك تاريخي موجود، ارگ تهران نيز همانند ساير قلعه هاي شهري داراي تاسيسات دفاعي جداگانه اي بوده است، لبه هاي حصار و برج هاي اطراف ارگ تهران از معماري ويژه اي برخوردار بود و چنانچه از عكس هاي تاريخي بر مي آيد، لبه هاي حصار از خشت خام ساخته و كنگره دار بوده است. بخش هايي از نماي برج نيز با آجرهاي نقش دار تزيين شده بود. احتمالاً اين نوع آرايش سطوح را بايد به تغييرات متعدد ارگ كه عمدتاً در دوره ناصرالدين شاه و در چند مرحله صورت گرفت، نسبت داد. در فاصله حصار و خندق، خاكريزي قرار داشت كه در محل برج ها به حداقل عرض خود مي رسيد.

عرض اين خاكريز از قطر ديوار بيشتر بود. پس از پر كردن خندق اطراف ارگ، محل خندق و خاكريز به خيابان هاي جديد (ناصريه و جليل آباد و جبه خانه) اختصاص يافت اما آن طور كه از مدارك و مستندات تاريخي برمي آيد، محل برج و باروي ارگ در زمره اراضي سلطنتي محسوب مي شده و شاه اين بخش اراضي را به نزديكان خود بخشيده است. به نحوي كه در اسناد مالكيت مربوط به املاك، حد فاصل مابين كاخ گلستان و خيابان ناصر خسرو امروزي چگونگي خريداري و تملك اين اراضي به روشني مشخص است.

بسياري از مالكيت هاي خصوصي موجود در لبه هاي ارگ در كنار خيابان هاي ناصر خسرو، ۱۵ خرداد و خيام به واسطه فروش جاي حصار ارگ از سوي خانواده سلطنتي است. در يكي از اين مدارك آمده است: «در زمان سلطنت محمد علي شاه اراضي پشت ديوار ارگ سلطنتي براي آن كه ديوار گلي آن، به منظره زيبايي تبديل شود به معرض فروش گذارده شده كه خريداران پس از ابتياع، مغازه و دكاكين بسازند.»

اين اراضي كه از در اندرون تا جنب در شمس العماره امتداد داشت، به خانم معزز السلطنه و ملكه جهان و اميربهادر فروخته شد، چيزي نگذشت كه هر يك از خريداران مشغول ساخت ساختمان شدند. در اين هنگام كسي به نام منشورالسلطنه، به عدليه عرض حال داد كه اين اراضي را مظفرالدين شاه به او واگذار كرده و بخشيده است. اين عرض حال در آن موقع موجب تعجب همه شد.

ارگ تهران به رغم اهميت و موقعيت ويژه اي كه داشته داراي راه هاي ارتباطي متعددي نبوده است. در ابتدا و تا پيش از پايتخت شدن شهر تهران راه هاي ورود و خروج به ارگ منحصر به دو دروازه بوده است. يكي از اين دروازه ها در سمت شمالي ارگ قرار داشته كه ارتباط ارگ را با خارج شهر برقرار مي كرد و به دروازه دولت شهرت داشت. دروازه ديگري كه در سمت جنوب ارگ قرار گرفته بود، از سوي مردم نقاره خانه خوانده مي شد و اين دو دروازه تنها راه هاي اصلي ورود و خروج از ارگ تهران محسوب مي شدند. غير از اين دو راه ارتباطي اصلي، راه هاي ارتباطي فرعي ديگري كه تاريخ شكل گيري آنها را به دوران نزديك تري بايد نسبت داد، وجود داشتند كه عامل ارتباط ارگ با عرصه هاي هم جوار آن بودند.

يكي از اين راه ها در بخش شرقي ارگ در محل تقاطع فعلي خيابان ناصرخسرو و خيابان صور اسرافيل قرار داشت كه اين راه معبري باريك با دروازه اي كوچك بود كه ارتباط شهر به ارگ را از طريق محله عودلاجان برقرار مي كرد.

آن طور كه از گفته ها، تصاوير و نقشه هاي تاريخي بر مي آيد ظاهراً سر در عمارت شمس العماره از داخل خيابان ناصريه (۱۳۰۵ ه.ق) را بايد ظاهراً چهارمين راه ارتباطي با عرصه هاي پيرامون تصور كرد. اين راه ارتباطي، رابطه مجموعه كاخ هاي سلطنتي و بافت مسكوني جنوب ارگ و تكيه دولت از داخل ارگ را با محله موسوم به حياط شاهي و با بازار مروي و بازار كنار خندق در خارج از ارگ برقرار مي كرد.

علاوه بر اين چهار راه كه راه هاي نفوذ ارگ به اطراف بود، به نظر مي رسد راه هاي ديگري نيز به تدريج بر اين تعداد افزوده شده باشد. وجود راهي به بيرون در قسمت جنوبي ارگ در انتهاي كوچه تكيه دولت و راه ديگري در سمت غرب در انتهاي خيابان در اندرون تا پيش از دهه ۱۲۸۰ ه.ق نيز احتمال دارد اما آنچه از نقشه ها مشخص است اين راه ها نيز ارتباط ارگ را با عرصه پيرامون در اين زمان (۱۳۰۹ ه.ق) برقرار مي كرده اند. بنابراين مي توان تصور كرد كه پس از طرح هاي شهرسازي دهه ۱۲۸۰ ه.ق تاسيسات دفاعي ارگ بيشتر متوجه كاخ هاي سلطنتي مي شده است.

حالا ديگر از اين همه قدمت و تاريخ در محدوده ارگ تهران چيزي باقي نمانده و تنها آثار پا بر جا از مجموعه تاريخي ارگ تهران، عمارت راديو، كاخ دادگستري، قسمت اصلي كاخ دارايي، سر در قورخانه، ساختمان دارالفنون، ساختمان كلانتري ارگ، بانك ملي شعبه بازار، مسجد ارگ و ساختمان سابق وزارت كشور است. اين ساختمان ها هر چند در فهرست آثار ملي كشور به ثبت رسيده و از جمله ميراث فرهنگي حفاظت شده تهران محسوب مي شوند، اما هويت گذشته تهران قديم رنگ باخته و حال و هواي ارگ قديم تهران دگرگون شده است و به نظر مي رسد تنها احياي اين محدوده تاريخي به شكل گذشته آن مي تواند بخشي از فضاهاي هويت بخش پايتخت را دوباره زنده كند

اين اثر در مركز شهر و روبروي مسجد جامع، كه خود نيز از آثار قديمي است، قرار دارد. مساحت آن بيش از 2300 متر مربع مي‌باشد كه بطور ميانگين 8 متر بالاتر از سطح خيابان است. قدمت اين ارگ به بيش از 300 سال قبل مي‌رسد. فضاهاي بيرون آمده در كاوش‌هاي مختلف، از جمله يك حياط با چهار ايوان قرينه كه داراي هشت ورودي است، و نيز ساير امكانات سكونتي از قبيل آشپزخانه و سيستم آبرساني بيانگر اين واقعيت است كه ارگ بردسير روزگاري مكان مناسبي براي سكونت حاكمان به شمار مي‌رفته و بعنوان يك قلعه نظامي مطرح بوده. در سفال دهانه يكي از حلقه‌هاي چاه با خط نستعليق اين عبارت نوشته شده "محمد قلي سنه 1123"، كه تاريخ ساخت بنا را نشان مي‌دهد. مصالح به كار رفته در ساخت اين بنا خشت خام است و در مواردي مانند فرش حياط و ساخت حوض، ازآجر استفاده شده.
براي تامين آب مورد نياز، از چاه‌هاي موجود در ارگ استفاده مي‌شده. آب پس از طي مسير شيبداري از چاه يا آب انبار تا تنبوشه وسط حوض به صورت فواره ظاهر مي‌شده و به آن زيبايي خاصي مي‌بخشيده. تاكنون اشياء مختلفي مانند سفال‌هاي ساده و لعابدار، ظروف مربوط به دوره ايلخاني و صفوي، اشياء فلزي و آلات جنگي و دو گوي فلزي مربوط به توپ‌هاي دوران صفويه، معروف به زنبورك يافت شده است.
در مورد اين قلعه، مؤلف كتاب جغرافياي كرمان مي‌نويسد:" قلعه بسيار محكم با حصني مستحكم است. مرحوم امير توپخانه مباركه كه به كرمان آمد آن بنا را به كلي منهدم و خراب كرد. و اكنون خرابه است."
در حال حاضر وجود يك دكه روزنامه فروشي در جلوي ارگ و نيز ساخت غرفه‌اي بر بدنه ارگ از زيبايي اين بناي تاريخي كاسته است.

ارژنگ قلعه در كوه ارژنگ يا ارچنگ در جنوب روستاهاي ميناوند و باريكان از توابع بخش طالقان شهرستان ساوجبلاغ واقع شده‌است. از روستاي باريكان تا قلعه سه تا چهار ساعت راهپيمايي دارد. تا حدود پانصد متري قلعه را با ماشين مي‌توان طي كرد. در ايام سرد سال برف مسير خاكي را ميپوشاند. قلعه ارژنگ كه خرابه‌هاي آن بالاي روستاي ميناوند قرار دارد در سال ۵۴۴ به به دست امير كيا محمد بزرگ اميد ساخته شده‌است. ارژنگ قلعه را در طول تاريخ دل جنگ و قلادوش هم گفته‌اند.اين قلعه يكي از قلاع مهم اسماعيليان منطقه طالقان بشمار ميرفته‌است. قدمت تاريخ قلعه پراچان مربوط به دوره سلجوقيان، ۱۰۰۰ سال پيش است.در وسط قلل اطراف روستاي پراچان، بقاياي قلعه‌اي به نام قلعه پراچان مشاهده مي‌شود. حداكثر سطح قلعه، دايرهاي به قطر ۱۵ متر مي‌باشد. در سطح قلعه، گودالهايي مشاهده مي‌شود كه برخي از آنها، احتمالا بقاياي معماري و برخي نيز حاصل حفاريهاي غير مجاز قاچاقچيان مي‌باشد. به احتمال زياد اين قلعه مقر فرماندهي در مواقع بسيار حاد و دشوار بوده‌است. موقعيت اين قلعه به گونه‌اي است كه بر تمامي ارتفاعات منطقه اشراف دارد و با قلعه نشينان ديگر مانند دختر-ارژنگ-قلعه منصور-قلعه كيقباد و ديگر قلاع منطقه طالقان ارتباط داشته‌است. فتح اين قلعه و دسترسي به آن نيازمند زمان طولاني بوده كه در مواقع جنگ به سختي عايد مهاجمان شده‌است. با توجه به سفالها و عدم تنوع در آنها به نظر مي‌رسد زمان طولاني از قلعه استفاده نميشده و تنها در يكي دو برهه از تاريخ و عمدتا در دوره اسماعيليه و سلجوقيان فعال بوده‌است و قدمت آن به دوره‌هاي ياد شده بر مي‌گردد

تاريخچه اروندرود

اروند واژه فارسي ميانه است و به معناي بزرگ و پرشكوه آمده است و در دوران باستان به همه طول دجله و اروند امروزي گفته مي شود. 
اگر اروند را با تلفظ اوروند بخوانيم به معناي آب رونده يا رودخانه مي باشد. 
اروندرود رودخانه پهناوري است پرخروش كه در شهرستان خرمشهر و آبادان جاري است و يكي ازرودخانه هاي مرزي ايران وعراق مي باشد. طول بخش مرزي ا ين رودخانه 84 كيلومتراست. اروندرود كه به آن شط العرب نيز گفته مي شود از تلاقي رود خانه هاي دجله و فرات در نقطه اي به نام قرنه در 110 كيلومتري شمال باختري آبادان تشكيل مي شود و به سوي جنوب خاوري از كنار شهربصره مي گذرد، سپس داخل خاك عراق مي شود، سپس شهرستان خرمشهر و آبادان را طي مي كند و سپس در 8 كيلومتري جنوب اروند كنار به خليج فارس مي ريزد.
ريزشگاه اروند رود در ايران شهر اروند كنار و در عراق شهر فاو مي باشد. اروندرود كه به آن رودخانه وحشي نيز گفته مي شود از قديم الايام مورد كشمكش ايران وعراق بوده است و در طول جنگ تحميلي نيز مورد كشمكش قرار گرفته است؛ رودخانه اي كه بسياري از رزمندگان براي دفاع از آن جان خود را از دست داده اند.
اما كمي در مورد اختلافات دو كشور بر سر اين رودخانه بحث كنيم. در13 تيرماه 1316 قردادي بين دو كشورايران وعراق منعقد شد كه طبق آن حق كشتيراني درسراسر اروند به استثناي 5 كيلومتري از آبهاي آبادان تا خط تالوگ به دولت عراق واگذارشد. بدين ترتيب اولين قرارداد در حوزه اروندرود كه درچارچوب اهداف دولت بريتانيا بر ايران تحميل شد و مالكيت عراق بر تمام اروندرود به استثناي آن 5 كيلومتر گسترش يافت ولي با كودتاي عبدالكريم قاسم در آذر 1338 اروندرود به بحراني حاد در روابط ايران و عراق مبدل شد. روابط دو كشور در شرايطي وارد بحران جديدي شد كه حسن البكر(رييس رژيم كودتاي عراق) ادعاي حاكميت مطلق عراق براروندرود را مطرح كرد و مقامات بعثي تصميم گرفتند اسناد و مدارك كشتي هايي راكه وارد اروندرود مي شوند را بازرسي كنند. به دنبال اين تصميم در26 فروردين 1348 وزارت امور خارجه عراق آبراه شط العرب را جزء لاينفك خاك عراق ناميد و از ايران خواست پرچم هاي خود را از روي كشتي ها پايين بياورد. به دنبال اين اقدام دولت ايران درارديبهشت 1348 عهدنامه مرزي 1937 را ملغي و تمايل خود را به انعقاد قراردادي مبتني بر خط تالوگ اعلام كرد. اين رويداد روابط دو كشور را تا حد برخورد نظامي پيش برد، ولي با ميانجيگري هواري بو مدين در جريان اجلاس سران اوپك، در اين قضيه توافقاتي صورت گرفت كه بعدها با وقوع انقلاب اسلامي اين اختلافات پايان يافت، زيرا به موجب بيانيه الجزاير و با پذيرش خط تالوگ به عنوان خط مرزي دو كشور عملاً حاكميت ايران بر اروندرود پذيرفته شد. ولي اين موضوع پس از استقامت مردم ايران در 23 مرداد 1369 صدام حسين (رييس جمهور عراق) با ارسال نامه اي به اكبرهاشمي رفسنجاني (رييس جمهور وقت ايران) تمام شرايط ايران را براي برقراري صلح ميان دو كشور پذيرفت. بدين ترتيب صدام حسين براي صلح با جمهوري اسلامي به پذيرش معاهده اي تن داد كه زماني با لغو آن جنگ عليه جمهوري اسلامي را آغاز كرد ه بود و بدين ترتيب اروند رود جزء لاينفك خاك ايران شد.

ماران كوه منطقه اي است وسيع و مسطح در بالاترين نقطه ارتفاعي دهستان قلعه قافه مينودشت كه در طول پاييز و زمستان پوشيده از برف ودر بهار وتابستان از سرسبزي وطراوت ويژه اي برخوردار است. اين منطقه با چشمه هاي پر آب وجاري ويخچالهاي طبيعي، بعنوان ييلاق دامداران و مكاني مناسب براي گردش و اتراق گروههاي فراواني است، كه در فصل گرما، از هواي مطبوع و سرسبزي يكدست آن خط وافري مي برند

اين آسياب باقى‌مانده از هفده آسياب داير بر روى قنوات شش‌گانه شهرستان اهرستان است. قدمت آسياب را بالغ بر دويست سال ذكر كرده‌اند.
شهرستان تفت را از لحاظ تعداد آسيابها مي توان شهر آسيابهاي آبي ناميد كه تعداد آن به بيش از ۱۸ عدد مي رسد و نشان از آن دارد كه تفت٬ روزگاري صادركننده آرد به شهرهاي همجوار خود بوده است. از مهمترين آسيابهاي آبي تفت مي توان به بي غم٬ نير٬ صدري٬ باغ گلابدان٬ نوابي٬ سرده٬ موقوفه گرمسير٬ شهناز گرمسير٬ راحت آباد٬ مير سيد محمد٬ حاجي زينل٬ مباركه٬ ملاحيدر٬ امام رضا٬ اسلاميه٬ فخرآباد و آسياب بادي شواز اشاره نمود. در حال حاضر تنها آسياب داير تفت٬ آسياب آبي گرمسير است كه در طول ايام سال بويژه تعطيلات سال نو پذيراي بازديدكنندگان از اين اثر تاريخي است. اين آسياب توسط استاد محمدعلي فلاح تفتي اداره مي شود

آسياب دومن نام آسيابي است در شهرستان بستك در غرب استان هرمزگان ،و يكي از آثار تاريخي و از نقاط ديدني استان هرمزگان در جنوب ايران است. آسياب يا آش (آس) همانطور كه به گويش محلي آن را مي‌نامند، ابتكاري جالب و بسيار شگفت انگير از دوران پيشين در منطقه بستك هرمزگان رواج داشته بوده‌است. آسياب دوسنگ گرد و مسطح روي هم نهاده و سنگ پائيني در ميان ميلي آهنين و يا چوبين از سوراخ ميان سنگ پائيني در گذشته و سنگ زبَرين به نيروي آب مي‌چرخد و دانه‌ها را خرد مي‌كند وآرد مي‌سازد. آسيابها در پائين پل بند جاي دارند و چاههاي مخزن انباشت انرژي آب و شبكه آبرساني به آسيابها در دل صخره طبيعي يا جدول در دو سمت محور رودخانه كنده و جا سازي شده‌اند.