خورموج يكي از شهرهاي استان بوشهر و مركز شهرستان دشتي است. طول جغرافيايي خورموج ۵۱ درجه ۲۹ دقيقه شمال و عرض جغرافيايي آن ۲۸درجه ۳۹ دقيقه شرقي است و ارتفاع آن از سطح دريا ۶۰ متر است.

جمعيت آن قريب به ۵۰۰۰۰ نفر است كه بيش از ۹۵ درصد آنان به زبان فارسي بومي (گويش دشتي) صحبت مي‌كنند. وسعت آن ۷۹۷ هكتار مي‌باشد.

تاريخچه

يكي از مهمترين مراكز منطقه دشتي (منطقه تاريخي، فرهنگي و قومي) است.
قدمت اين شهر به قبل از اسلام بر مي‌گردد و وجود آثار و ابنيه تاريخي در اين شهر حكايت از قدمت باستاني آن دارد.

آثاري همچون بارگاه مير ارم بن سام بن نوح، باقيمانده‌هاي شهر باستاني خورموج و قلعه محمد خان دشتي، آتشكده خورموج، قلعه دختر، عمارت شيرينه و....


علت نام گذاري

در مورد علت نام گذاري شهر خورموج گفته مي‌شود كه «خورموج» از دو بخش خور و موج تشكيل شده‌است كه خور مخفف خورشيد و موج يا موچ يامچ يعني نخل. يعني خورموج به معني نخل خورشيد است.

به اعتقاد برخي خورموج در خور بين دو كوه واقع شده است. كه در ان گياهان زيادي مي روييده است . افرادي كه هنگام وزش باد از فراز كوه ها به اين خور مي نگريسته اند اين گياهان را به صورت يك موج ميديده اند. به همين دليل نام اين مكان در طول تاريخ به خورموج تبديل شد


بزرگان

بزرگان زيادي در اين شهر رشد يافته و به درجات عالي علمي فرهنگي هنري دست يافته‌اند.

افرادي چون ميرزا محمد جعفر خان حقايق نگار خورموجي
(كسي كه مرگ امير كبير را فاش كرد)،
علي دشتي، محمد خان دشتي، سيد موسي ابطحي،
شيخ محمد امامي حجتي ، حجت االسلام شيخ ابوتراب عاشوري،
حجه الاسلام سيد احمد بهزادي روضه خوان و
سيد اسماعيل بهزادي و حاج حيدر مظفري

موقعيت و تاريخچه
روستاي كريز از توابع بخش كوهسرخ شهرستان كاشمر، با مختصات جغرافيايي 58 درجه و 18 دقيقه طول شرقي و 35 درجه و 28 دقيقه عرض شمالي، در 48 كيلومتري شمال غربي كاشمر قرار گرفته است.
اين روستا از سطح دريا 1400 متر ارتفاع دارد و آب و هواي آن معتدل كوهستاني، با زمستان‌هاي سرد و تابستان‌هاي معتدل است.
روستاي كريز از شمال غربي به كوه باغ دشت و از جنوب شرقي به كوه پلنگوان محدود مي‌شود. رودخانه كال كرمگ از جنوب روستا عبور مي‌كند.
روستاي كريز يكي از روستاهاي قديمي و كهن شهرستان كاشمر به شمار مي‌آيد. بند شاهي، از آثار ملي ثبت شده، در نزديكي روستا واقع شده است و بر قدمت روستاي كريز دلالت دارد
مردم روستاي كريز به زبان فارسي با لهجه محلي سخن مي‌گويند، مسلمان و پيرو مذهب شيعه جعفري هستند.
الگوي معيشت و سكونت
براساس نتايج سرشماري سال 1375، روستاي كريز 1326 نفر جمعيت داشته است كه در سال 1385، به حدود 1450 نفر افزايش يافته است.
اقتصاد روستاي كريز، بر پايه فعاليت‌هاي زراعي، باغداري و دامداري استوار شده است.
گروهي از مردم روستا در امور خدمات و صنايع دستي اشتغال دارند.
مهم‌ترين محصولات زراعي روستا گندم، پنبه، تره‌بار و غلات است كه در اراضي ديم و آبي روستا كشت مي‌شوند. گردو، بادام، زردآلو، آلو، هلو و انگور از محصولات سردرختي روستاست.
مراتع غني پيرامون روستا، موجبات رونق دامداري را فراهم آورده و پنير، ماست و كره، مهم‌ترين و معروف‌ترين محصول آن است.
زنان روستاي كريز با توليد صنايع دستي نقش مهمي در بهبود اقتصادي و درآمد خانوار روستايي دارند.
روستاي كوهپايه‌اي كريز، بافت مسكوني متمركزي دارد. كوچه‌هاي آن نامنظم و پيچ در پيچ است.
منظره خانه‌هاي روستايي با ديوارهاي گلي و سقف‌هاي مسطح، درآميختگي فضاي كالبدي روستا را با محيط طبيعي بطور زيبايي به نمايش گذاشته است.
شكل خانه‌ها و بهره‌وري از فضاهاي دروني آن، از نوع معيشت و ميزان درآمد اقتصادي ساكنين آن تأثير پذيرفته است.
مصالح به كار رفته در ساختمان‌هاي قديمي شامل گل، سنگ، خشت و چوب است، ولي در ساخت خانه‌هاي جديد از مصالح سيمان، گچ، آجر و تيرآهن استفاده مي‌شود.
جاذبه‌هاي گردشگري
منابع غني آب، ارتفاعات سرسبز و زيبا، چشمه آب معدني و امكانات اقامتي براي گردشگران، روستاي كريز را به خصوص در سه فصل اول سال، به يكي از مراكز تفرجگاهي جذاب در سطح منطقه تبديل نموده است. برخي از جاذبه‌هاي روستاي كريز عبارتند از:
رودخان كال كرمگ، از جنوب روستاي كريز عبور مي‌كند. اين رودخانه از ارتفاعات باغ دشت و كوه كمرسياه سرچشمه مي‌گيرد و پس از مشروب نمودن اراضي زراعي و باغ‌هاي روستا، به رودخانه كال شش تراز مي‌پيوندد. حواش رودخانه در فصول بهار و تابستان مكان مناسبي جهت گذران اوقات فراغت و تفريح و تفرج به شمار مي‌آيد.
ارتفاعات اطراف روستاي كريز مشتمل بر كوه باغ دشت در شمال غربي و كوه پلنگوان در جنوب شرقي روستاست. بخشي از اين ارتفاعات، از درختان انبوه پوشيده شده و بخشي ديگر مراتعي هستند كه انواع گياهان دارويي و صنعتي در آنها مي‌رويد. در دامنه اين ارتفاعات سرسبز و زيبا، چشمه‌ساران متعددي از دل كوه مي‌جوشد. طراوت و دلپذيري چشمه‌سارها، زيبايي كوهستان را دو چندان مي‌نمايد.
در فاصله 17 كيلومتري روستا، بر دامه كوه سياه و در قسمت غربي شهر ريوش، آب معدني كريز واقع شده است. اين چشمه آب معدني، املاح و مواد معدني سودمندي دارد و هر ساله، گردشگران زيادي از شهرها و روستاهاي اطراف، براي استفاده از خواص درماني اين آب معدني، به روستا مراجعه مي‌كنند. آبشار بسيار زيبايي در نزديكي روستا قرار دارد. برخورد آب با سنگ‌ها و صداي گوشنواز آن، همراه با منظره سرسبز و زيباي درختان و گياهان كم نظير اطراف آبشار، سبب شده است كه هر ساله، گردشگران فراواني از آن ديدار كنند.
سد شاهي يا بند شاهي از جاذبه‌هاي تاريخي روستاست. اين سد كه در هزار متري روستا واقع شده، نشان دهنده تاريخ و گذشته با شكوه آن است كه امروزه به يكي از مكان‌هاي تاريخي و تفرجگاهي مورد توجه گردشگران تبديل شده است. اين اثر تاريخي، در فهرست آثار ملي ثبت شده است.
برگزاري مراسم و تشريفات ويژه اعياد و عزاداري‌هاي ملي و مذهبي در ميان مردم روستا كريز معمول است. آنان در آستانه تحويل سال نو به پيشواز عيد باستاني نوروز مي‌روند و مراسم شب يلدا، چهارشنبه سوري و سيزده به در را با رسوم ويژه آن برگزار مي‌كنند. در اعياد مذهبي به جشن و سرور و در ايام محرم و وفات و شهادت ائمه به عزاداري مي‌پردازند. اجراي انواع آوازها، ترانه‌ها و رقص‌هاي محلي همراه با نواختن آلات متنوع موسيقي، از ويژگي‌هاي جشن‌ها و عروسي‌هاي در روستاي كريز است.
پوشاك مردم روستاي كريز به تدريج به پوشاك رايج در شهرها تبديل شده است. برخي از زنان روستا در مراسم و جشن‌هاي محلي از لباس‌هاي محلي استفاده مي‌كنند. اين لباس‌هاي زيبا از پارچه‌هاي طرح‌دار با رنگ‌هاي شاد تهيه مي‌شوند و با زيورآلات و پولك‌هاي رنگي تزيين مي‌شوند.
صنايع دستي روستاي كريز مشتمل بر پارچه بافي و قالي بافي است كه به دست هنرمندانه زنان روستايي صورت مي‌گيرد.
انواع آش، اشكنه بند، كمه جوش، اشكنه سماق، اشكنه قورمه، گرماس، اشكنه گوجه فرنگي، اشكنه تخم خربزه، بلغور شير، خورشت كريا و قوروتي از غذاهاي محلي خوش طعم و لذيذ روستاي كريز است. طبخ انواع غذاهاي گوشتي مانند كباب‌ها و خورشت‌ها نيز، در روستا رواج دارد.
دسترسي: روستاي كريز از طريق شهر كاشمر با جاده‌اي آسفالت قابل دسترسي است.
مشكلات:1.نداشتن دبيرستان 2.نداشتن گاز 3.آسفالت نبودن كوچه ها 4.عدم آنتن دهي موبايل

صحنه از شهرستانهاي استان كرمانشاه در كشور ايران است.

اين شهر در ۵۵ كيلومتر كرمانشاه در جاده كرمانشاه به همدان قرار دارد. طول جغرافيايي شهر ۴۷.۶۸۷۲ و عرض جغرافيايي آن ۳۴.۴۸۴۴ مي‌باشد.

شهر صَحنه مركز شهرستان صحنه است كه در شرق استان كرمانشاه قرار دارد.


در زمان نوشته شدن اين مقاله (۱۳۸۴ خورشيدي) صحنه داراي بيشترين باغهاي ميوه و كمترين آمار بيكاري بر اساس منابع رسمي است.

منبع اصلي تهيه آب اين شهر، سراب صحنه (يا دربند صحنه) مي‌باشد كه داراي رودخانه‌ها و چشمه‌هاي بسياري است و منطقه را به سرزميني پر آب و حاصلخيز با هوايي معتدل تبديل نموده است.

وجه تسميه و تاريخچه شهر صحنه چندان مشخص نيست اما در سفرنامه‌اي از ناصرالدين شاه از «قريه صحنه» به عنوان روستايي حاصلخيز نام برده شده است.


بر اساس آثار تاريخي كه در شهر موجود است (كاروانسراهاي عباسي در خيابان شاباسي و دخمه مادها (معروف به شيرين و فرهاد) در كوه‌هاي دربند صحنه) از ديرباز در مسير راههاي مسافري مهم قرار داشته است.

اكثر ساكنين اين شهر پيرو آئين اهل‌حق هستند و به زبان‌هاي فارسي، كردي كرمانشاهي و لكي تكلم مي‌كنند.

دين مردم اسلام (عمدتاً اهل حق)،، و اقليت معدودي يهودي و بهايي است.

شغل بيشتر مردم منطقه كشاورزي است.

اين شهر داراي فرهنگي غني ميباشد و هميشه به علت جمعيت غالب اهل حق مورد تهاجم فرهنگي شيعه بوده است.

تا انجا كه جشن تولد استاد نور علي الهي كه سي سال با صلابت برگزلر ميشد توسط دولت از برگزاري ان جلو گيري ميشود.

و جمخوانه دراويش در دهه هفتاد واقع در دربند توسط سپاه خراب شد.

چهره‌هاي نامدار

معروفترين شخصيت تاريخي اين شهر ابوحنيفه دينوري است